24 มิถุนายน 2567 มูลนิธิสัมมาชีพ นำโดย คุณพรพิมล นวนกุล เจ้าหน้าที่ฝ่ายพัฒนาผู้ประกอบการ มูลนิธิสัมมาชีพ และคุณณัฐธนัน บุญมาโชติพาณิชย์ เจ้าหน้าที่ประสานงานในพื้นที่ ลงพื้นที่ประชุมร่วมกับแกนนำท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ ถึงแนวทางการดำเนินงานโครงการ ส่งเสริมการพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวชุมชนสีเขียว (Green Community Tourism ) โดยความร่วมมือระหว่างมูลนิธิสัมมาชีพ และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ในพื้นที่ท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ จ.พิษณุโลก ซึ่งการลงพื้นที่ครั้งนี้ มูลนิธิสัมมาชีพได้จัดประชุมในลักษณะ  Focus Group แก่แกนนำท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ จ.พิษณุโลก

โดยที่ประชุมได้มีกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้สถานการณ์การท่องเที่ยวในปัจจุบัน ซึ่งมีกระแสการท่องเที่ยวตามแนวทาง BCG เพื่อการสร้างการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนเป็นเทรนด์ใหม่ของการท่องเที่ยวที่ได้รับการยอมรับจากนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ อันเนื่องมาจากสภาวะโลกร้อน ที่มากระทบต่อวิถีชีวิตของการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน ซึ่งส่งผลให้การดำเนินกิจกรรมต่างๆ และนโยบายการส่งเสริมได้มุ่งเน้นถึงการพัฒนาที่คำนึงถึงความยั่งยืน นั้นหมายถึงการลด ละ เลิก กิจกรรมต่างๆ ที่ก่อให้เกิดผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม การท่องเที่ยวนับเป็นกิจการที่ก่อให้เกิดรายได้เข้าประเทศ และที่สำคัญคือเป็นธุรกิจที่มีความสำคัญต่อการสร้างงาน สร้างอาชีพ และรายได้ให้กับคนในประเทศ การท่องเที่ยวชุมชนนับเป็นกิจการของชุมชนที่มีการบริหารจัดการโดยชุมชน และเกิดการสร้างงาน สร้างรายได้ให้ชุมชนอย่างแท้จริง และครั้งนี้ชุมชนก็ได้ตระหนักถึงการจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ตามแนวทาง BCG และได้แลกเปลี่ยนถึงผลิตภัณฑ์ สินค้า และบริการของกลุ่มที่เน้นเรื่องการดูแลสิ่งแวดล้อม และได้แลกเปลี่ยนถึงผลิตภัณฑ์ สินค้า และบริการของกลุ่มที่เน้นเรื่องการดูแลสิ่งแวดล้อมโดยชุมชน

โดยมีคุณปฏิวัติ ด่านแก้ว หรือ โกบัน ที่ปรึกษาชุมชนท่องเที่ยวบ้านมุงเหนือ ได้ให้ข้อมูลว่า ท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ จ.พิษณุโลก เป็นชุมชนเล็กๆ ที่อบอุ่นโอบกอดด้วยขุนเขาหินปูนอายุกว่า 360 ล้านปี รายล้อมไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ เป็นการท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงอนุรักษ์ธรรมชาติ เป็นการเที่ยวแบบชิล กึ่ง slow-life สัมผัสธรรมชาติเพื่อสร้างสมดุลชีวิต ด้วยกิจกรรมการท่องเที่่ยวโดยชุมชน ไม่ว่าจะเป็นการเรียนรู้การทำข้าวแดกงา การนั่งรถอีแต๊กชมธรรมชาติ ป่าเขา ทำกิจกรรมผ้ามัดย้อมลายเดียวในโลก ชมความมหัศจรรย์ของระบบนิเวศ ฝูงค้างคาวนับล้านตัวบินออกหากินยามค่ำของทุกวัน บริการอาหารพื้นถิ่นรังสรรค์เมนูสุดพิเศษ “ห่อหมกตาว”(ตาว= ชื่อพืชชนิดหนึ่ง)

และที่พักโฮมสเตย์ซึ่งได้รับรางวัล GSB Smart Homestay -โฮมสเตย์มีสไตน์ดีเด่น อันดับ 2 ของประเทศ จากธนาคารออมสิน กับราคาที่พักหลักร้อยแต่วิวหลักล้าน

นอกจากนี้ท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ ยังเป็นจุดที่ใช้ในการถ่ายภาพยนตร์ ละคร รวมถึงมิวสิควีดีโอต่างๆ มากมาย เช่น มิวสิควีดีโอเพลงนะหน้าทอง ของศิลปินโจอี้ ภูวศิษฐ์ ที่มียอดผู้เข้าชมมากว่า 200 ล้านวิว ภายใต้สโลแกนของชุมชนท่องเที่ยวบ้านมุงเหนือที่ว่า “ค้างคืนกับค้างคาว ชิมห่อหมกตาว ลองข้าวแดกงา” ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนเป็นจุดขายที่สำคัญของท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ จ.พิษณุโลก

และปัจจุบันนี้ชุมชนบ้านมุงเหนือได้รับรางวัล STAR 5 ดาว จากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) แล้ว โดยมีระยะการรับรองระหว่างวันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2567 – 10 กุมภาพันธ์ 2569

คุณพิทักษ์ สายคำดี ประธานกลุ่มท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ปัจจุบันท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวเพิ่มมากขึ้น ส่วนใหญ่จะเป็นนักท่องเที่ยวภายในจังหวัด 65 % นักท่องเที่ยวที่เดินทางมาจากจังหวัดอื่นๆ โดยมาตามการรีวิวผ่านสื่อต่างๆ 30% และนักท่องเที่ยวต่างชาติ 5% ช่วงเวลาที่นักท่องเที่ยวนิยมท่องเที่ยวกันเป็นจำนวนมาก คือ ช่วงเดือนตุลาคม ถึง กุมภาพันธ์ เพราะเป็นช่วงอากาศดี ท้องฟ้าแจ่มใสและสามารถดูค้างคาวได้ชัดเจนและสวยงาม

ปัจจุบันมีโฮมสเตย์ที่สามารถให้บริการนักท่องเที่ยวได้ จำนวน 5 หลัง หากนักท่องเที่ยวมาพักจะได้ชิมอาหารพื้นถิ่น เช่น น้ำพริกค้างคาว คั่วมะละกอ ห่อหมกตาว และไข่เจียวอีเจียในส่วนของโปรแกรมท่องเที่ยวจะมีทั้งประเภท One day trip , Two day trip หรือนักท่องเที่ยวสามารถออกแบบโปรแกรมท่องเที่ยวกับชุมชนบ้านมุงเหนือเองได้ โดยใช้ฐานกิจกรรมของชุมชนบ้านมุงเหนือเป็นหลัก (ฐานข้าวแดกงา,ผ้ามัดย้อม,ขนมหมก,ชมถ้ำ เป็นต้น) ในส่วนของผลิตภัณฑ์ท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ มีผลิตภัณฑ์หลักๆ เช่น น้ำพริกป่า แหนมหน่อไม้ และน้ำพริกค้างคาว

นอกจากนี้ คุณปฏิวัติ ด่านแก้ว หรือโกบัน ที่ปรึกษาชุมชนท่องเที่ยวบ้านมุงเหนือ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมอีกว่า ท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ ยังมีจุดเด่นที่น่าสนใจอีกหลายอย่าง เช่น

1. เป็นชุมชนท่องเที่ยว Low Carbon
2. เป็นหนึ่งใน 20 เส้นทางสายลุยของประเทศ
3. มีเส้นทางวิ่งมาราธอนที่ได้รับความนิยมระดับประเทศ ระยะทาง 10 กิโลเมตร
4. มีรถอีแต๊กให้บริการพานักท่องเที่ยวนั่งชมเส้นทางธรรมชาติ กว่า 26 คัน
5. มีจุดปีนหน้าผา “พิชิตยอดเขาหินล้านปี Zero Carbon” หลายจุดภายในชุมชน

และจากการร่วมพูดคุยแลกเปลี่ยนกับแกนนำและสมาชิกกลุ่มท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ ทำให้ทราบข้อมูลความต้องการการพัฒนาพื้นที่ท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ ดังนี้

1. การพัฒนา Packaging สำหรับใส่น้ำพริกป่าและแหนมหน่อไม้ ทางกลุ่มอยากได้บรรจุภัณฑ์ที่ใช้สำหรับบรรจุ ป้องกัน รักษา ยืดอายุน้ำพริก เพื่อให้นักท่องเที่ยวสามารถซื้อกลับไปรับประทานได้
2. การจัดทำป้ายบอกเส้นทาง จากต่างจังหวัดมายังพื้นที่ท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือ รวมถึงป้ายชื่อสถานที่สำคัญของชุมชน หรือฐานต่างๆ
3. การทำ QR Code Story ของสถานที่ท่องเที่ยวแต่ละที่ภายในชุมชน
4. ความรู้ในการบริหารจัดการท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือให้เป็นระบบ ระเบียบที่ชัดเจน
5. การให้องค์ความรู้แก่กลุ่มท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนบ้านมุงเหนือที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน
6. อยากได้รับการสนับสนุนจักรยานเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ปั่นดูเส้นทางธรรมชาติภายในชุมชน
7. อยากพัฒนาพวงกุญแจตัวค้างคาวซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน

หลังจากการพูดคุยกับแกนนำของกลุ่มเสร็จแล้ว ทางกลุ่มได้พานั่งรถอีแต๊กเพื่อชมเส้นทางธรรมชาติ ซึ่งเป็นหนึ่งในกิจกรรมที่เปิดให้บริการแก่นักท่องเที่ยวอยู่แล้ว