สืบเนื่องจาก “เว็บไซด์มูลนิธิสัมมาชีพ” ได้นำเสนอเรื่องราวของ “คิงเพาเวอร์” เจ้าของดิวตี้ฟรี และเป็นเจ้าของสโมสร “เลสเตอร์ ซิตี้” ในพรีเมียร์ลีกอังกฤษได้นำเอา “นวัตกรรม” มาผสมผสานกับงาน “ดีไซด์” ทันสมัยและ “ ภูมิปัญญาท้องถิ่น” ผลิตชุดประจำสโมสร ของที่ระลึก เช่น ผ้าพันคอ, หมวก เพื่อไปวางจำหน่ายที่สโมสรเลสเตอร์ซิตี้ ประเทศอังกฤษ

          ทำให้จุดประกายความคิดว่า หากสินค้าวิสาหกิจชุมชน กล้าที่จะนำ “นวัตกรรม” ใส่เข้าไปในสินค้าของชุมชนก็จะเป็นการเพิ่มมูลค่าสินค้า และขยายช่องทางการตลาดได้ทั้งในประเทศและระดับโลกได้อย่างดี

          อันที่จริงสินค้าชุมชนไม่น้อยที่อยู่รอบตัวๆ ที่เรามองข้ามอาจจะเปลี่ยนให้กลายเป็นสิ่งมีค่าได้ ถ้าเราเอามาวิจัยและพัฒนาให้มี “นวัตกรรม” เช่น เปลี่ยนกากกาแฟให้กลายเป็นสบู่กาแฟ โดยการปรับสูตรเบสท์สบู่ให้มีความปลอดภัยต่อผู้ใช้ และมีนักออกแบบ มาออกแบบในเรื่องของแพ็คเก็จจิ้ง นอกจากจะมีสินค้าเดิม เช่น กาแฟสด และกาแฟคั่ว ก็จะได้ผลิตภัณฑ์ประเภทเครื่องสำอางเพิ่มเข้ามาอีก ซึ่งทำให้สร้างรายได้ที่เพิ่มมากขึ้น

          สำหรับ “นวัตกรรม” (Innovation) หมายถึง “การเปลี่ยนแปลงสู่สิ่งใหม่ หรือการปรับปรุงจากสิ่งเดิม ที่เกิดจากการนำความรู้ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ไปพัฒนาให้เกิดคุณค่าต่อลูกค้า องค์กร และสังคม” หรือหมายถึง “ทำสิ่งใหม่ที่ดีกว่าเดิม” แท้จริงแล้ว นวัตกรรมไม่ใช่เพียงแค่การผลิตสินค้าและ บริการใหม่ ๆ หรือการใช้เทคโนโลยีขั้นสูงในการผลิตเพียงอย่างเดียว

          ยังมีนวัตกรรมอีกประเภทที่สามารถ นำไปปรับใช้กับองค์กรต่าง ๆ ได้ง่ายกว่า นั่นก็คือ “นวัตกรรมกระบวนการ” ซึ่งเป็นการประยุกต์ใช้แนวคิดหรือวิธีการใหม่ ๆ ไม่ว่าจะเป็นการเลือกใช้เครื่องมือ กรรมวิธีการผลิต วิธีการจัดจำหน่าย หรือรูปแบบการจัดการองค์กร ที่ส่งผลต่อกระบวนการผลิตและการทำงาน โดยรวมมีให้ประสิทธิภาพสูงขึ้นอย่างเห็นได้ชัด เช่น Air Asia ที่ปฏิวัติวงการเดินทางทางอากาศยุคใหม่ โดยนำเสนอโมเดลสายการบินต้นทุนต่ำ ด้วยนวัตกรรมการรักษาต้นทุนการ ดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพ จนทำให้ได้รับเลือกให้เป็นสายการบินราคาประหยัดที่ดีที่สุดในโลก

          วิสาหกิจชุมชนหลายแห่งได้มีการนำนวัตกรรมมาประยุกต์ใช้ อาจจะแตกต่างกันไปตามบริบทของแต่ละแห่ง บางรายมีการนำ “นวัตกรรมด้านการผลิต” มาประยุกต์ใช้ อาทิ “ไชโยฟาร์มเห็ด” สุราษฎร์ธานี ที่มีแนวคิด แบบ Smart Farmer โดยการใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์มาปรับปรุงผลผลิต ให้สามารถปลูกเห็ดได้ตลอดทั้งปี ผลิตภัณฑ์มีอายุนานขึ้น เป็นการผลิตแบบครบวงจรตามมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ อีกทั้งยังได้คิดค้นสารสกัดเบต้ากลูแคน จากเห็ดแครงเพื่อผลิตเป็นเครื่องสำอางอีกด้วย

          นอกจากนี้ “สวนลุงสงค์” ซึ่งเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนน้ำมันมะพร้าวบางใบไม้  ที่ได้คิดค้นวิจัยและพัฒนาต่อยอดจากน้ำมันมะพร้าวสกัดเย็นที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นมาผลิตเป็นเครื่องสำอางเกือบ 20 ชนิด โดยให้ความสำคัญกับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ ทำให้สามารถวางจำหน่ายในซูเปอร์มาร์เก็ตชั้นนำได้

          อย่างไรก็ตาม “นวัตกรรมกระบวนการ” ก็มีความสำคัญมากเช่นเดียวกันในการที่จะทำให้ธุรกิจมีความได้เปรียบในเชิงการแข่งขันและสามารถนำมาปรับใช้กับกิจการขนาดเล็กได้ ที่ประสบความสำเร็จอย่างเช่น “กลุ่มทำยางแผ่น” บ้านท่างามนครศรีธรรมราช โดยจะทำการตกลงคุณลักษณะต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบหรือขนาดของยางแผ่นรมควันก่อนผลิต ทำให้สามารถผลิตได้ตามความต้องการของลูกค้า

          ขณะเดียวกันลูกค้าก็มีความสะดวกและลดต้นทุนในการจัดหาวัตถุดิบ จึงรับซื้อในราคาสูงกว่าตลาดกลางยางพาราประมาณ กิโลกรัมละ 4 บาท ส่งผลให้สามารถรับซื้อน้ำยางสดจากเกษตรกรได้สูงกว่าราคาทั่วไป ทำให้เกษตรกรในละแวกดังกล่าวมีความอยู่ดีกินดี

          กลุ่มแม่บ้านภายใต้แบรนด์หัตถกรรม “กระจูดวรรณี” เห็นความสำคัญของการสร้างแบรนด์ให้เป็นที่รู้จัก โดยสร้างสรรค์สินค้าที่มีเอกลักษณ์ และมีลวดลายทันสมัยไม่เหมือนใคร เมื่อเริ่มเป็นที่รู้จักได้มีการพัฒนากระบวนการทำงานเทียบเท่าแบรนด์ชั้นนำ เช่น มีการออกลวดลายใหม่ ๆ ให้สามารถนำเสนอสินค้าให้ลูกค้าอย่างต่อเนื่อง มีการควบคุมคุณภาพ (QC) อย่างเข้มข้น เพื่อให้ได้รับความเชื่อมั่นจากลูกค้า และมีแคตตาล็อกให้ลูกค้าเลือกรูปแบบของสินค้าและสีที่ต้องการก่อนผลิต ส่งผลให้สามารถขายสินค้าในห้างสรรพสินค้าชั้นนำระดับประเทศได้ อีกทั้งยังส่งออกสินค้าไป ขายใน จีน และญี่ปุ่นได้อีกด้วย 

          ในภาคบริการก็พบการนำ “นวัตกรรมกระบวนการ” มาประยุกต์ใช้เช่นเดียวกัน อาทิ การจัดตั้งชมรมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ “บ้านคีรีวง” นครศรีธรรมราช ซึ่งเป็นองค์กรกลางที่เกิดจากการรวมกลุ่มกันของคนในชุมชน เพื่อบริหารจัดการการท่องเที่ยว โดยกำหนดกฎระเบียบข้อบังคับของชุมชนที่ยึดถือปฏิบัติร่วมกันอย่างเข้มแข็ง ทั้งวิธีการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม 

          การออกแบบโปรแกรมการท่องเที่ยว การประชาสัมพันธ์ร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และการสร้างอาชีพเสริมประเภทของที่ระลึกจากวัตถุดิบในหมู่บ้าน จนได้รับรางวัลยอดเยี่ยมอุตสาหกรรมท่องเที่ยวประเภทเมืองและชุมชน ปัจจุบันหมู่บ้านคีรีวงยังคงมีทรัพยากรธรรมชาติที่สมบูรณ์ ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวจำนวนมาก ส่งผลให้ชุมชนมีรายได้ จากการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน

          วิสาหกิจชุมชน มีความสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจอย่างมาก ทำให้คนในชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้น หากใส่นวัตกรรมเข้าไปผลที่ได้รับจะช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจของไทยให้เติบโตได้ อย่างมั่นคงและยั่งยืนต่อไป